پرسش: آیا به عقل می توان اطمینان کرد؟ شاید هر آنچه که عقل می گوید، اشتباه باشد؟
پاسخ:
1. در وجود انسانها ــ اعمّ از افراد عادی ، عرفا و انبیاء ــ به بطور کلّی شش ابزار ادراکی شناسایی شده است که عبارتند از: حسّ ، خیال ، وهم ، عقل ، قوّه کشف و الهام و قوّه قدسیّه که دریافت وحی می کند.
از بین این قوای ادراکی ، قوّه ی قدسیه ، که از گزند هر خطایی مصون می باشد ، مختصّ افراد خاصّی است که آنها را معصوم می نامیم ؛ لذا غیر معصومین از این قوّه محرومند. بنا بر این ، ادراکات وحیانی ، بالذّات تنها برای خود دریافت کننده ی آن حجّت بوده ، حجّیّت آن برای غیر نبی تنها به تأیید عقل است. یعنی عقل ابتدا وجود خدا و برخی صفات او را اثبات نموده آنگاه از راه صفات خدا بر وجوب بعثت انبیاء و ائمه استدلال کرده و از راه برهان معجزه و دیگر براهین ، مصداق نبی یا امام را شناسایی می کند. بعد از این مرحله است که سخن نبی یا امام برای افراد عادی حجّیّت پیدا می کند. لذا بدون عقل وحی نیز حجّت نخواهد بود.