پرسش
: آیا این صحت دارد که همه موجودات جهان دارای شعورند ؟ البته سؤال اصلی من این نیست. سؤالم را با یک مثال می پرسم. مثلا یک انسان علاوه بر این جسم مادی،روح داره، احساس و عاطفه داره، وجدان داره، نفس اماره و لوامه و ناطقه و مطمئنه داره و خیلی چیزهای دیگر. می خواستم بدانم دیگر موجودات جهان مثلا یک گیاه یا یک اتم یا یک حیوان، علاوه بر این جسم مادی که دارند، چیز دیگری هم دارند؟پاسخ
:خداوند متعال در آیه 44 سوره اسراء می فرماید: « آسمانهای هفتگانه و زمین و کسانی
که در آنها هستند تسبیح او می گویند و هیچ چیزی نیست مگر اینکه تسبیح و حمد او می گوید؛ لکن شما تسبیح آنها را نمی فهمید. او بردبار و آمرزنده است.»به نفس انسان از آن حیث که مشغول
اداره بدن است نفس یا نفس مدبّر گفته می شود و از آن حیث که یک موجود مجرد عقلی است- با صرف نظر از تعلق آن به جسم- روح نامیده می شود و از این حیث که منشأ تعقل و مفهوم سازی و به تبع آن نطق است،نفس ناطقه نامیده می شود و از آن حیث که یک سری گرایشها و آگاهیهای فطری و ذاتی دارد، وجدان گفته می شود. عقل و خیال و وهم و عاطفه و امثال اینها نیز همگی قوای نفسند؛ یا به عبارت دیگر آثار نفس انسانی هستند، همان طور که حرکت ارادی اثر نفس حیوانی است و رشد و نمو اثرنفس نباتی است.